خراسان جنوبی سرزمین یاقوتها
خراسان جنوبی سرزمین یاقوتها
این سرزمین دارای جاذبه های گردشگری فراوان است و مرکز این استان پهناور شهر تاریخی فرهنگی بیرجند است .
1- عمارت و باغ اکبریه – بیرجند
این مجموعه که در گذشته هسته مرکزی روستای اکبریه را تشکیل میداد, اکنون به شهر پیوسته و در انتهای خیابان معلم بیرجند قرار دارد .این مجموعه با کاربردی مسکونی و حکومتی ساخته شده که قسمتی از ساختمان ها و اندرونی ان به اعضای خانواده علم نسبت داشت و قسمت مرکزی ان مخصوص امور دیوانی و حکومتی بود.
2-باغ معصومیه
این باغ در روستایی به همین نام در نزدیکی بیرجند قرار دارد . این روستا توسط ((امیر معصوم خان خزینه)) احداث شد و به معصومیه شهرت یافت.حسام الدوله در این روستا باغ بزرگی درست کرد و در ان درخت های فراوان کاج و میوه کاشت وی همچنین بنای مفصل و ارگ گونه ای در ان ساخت.
3-مسجد جامع 4 درخت.-بیرجند-
این مسجد یکی از مساجد معتبر شهر بیرجند است و به عنوان یک اثر ویژه از اهمیت زیادی برخوردار است . این مسجد که با ابعاد بیش از 1000 متر مربع و به صورت یک شبستان بوده و ظاهرا به علت محدودیت زمین به شکل 4 ضلعی ناقص در امده است . تاریخ ساخت این مسجد به اواخر دوره صفوی بر میگردد. مهمترین اجزای این بنا عبارتند از پیش طاق ورودی , شبستان ستون دار ,محراب کوچک ,و محراب طاق نما ,صحن مسجد و فرم پنجره ها و نورگیرها.
4-مسجد جامع شهر قاین
پیر احمد خوافی -وزیر شاهرخ بهادر- تیموری در سال 848 ه-ق این مسجد زیبا را بنا کرد . اهمیت این بنا به کتیبه های زیبای سردر , کاسیکاری معرق و حواشی ان مربوط بوده و کتیبه منظومی به خط نستعلیق بر روی سنگ نقر شده و در بالای سر قبر قرار داده شده است . این کتیبه حاکی از این است که معجر مشبکی از سنگ رخام در سال 1030ه-ق از طرف خواجه درویش نامی برای قبر شیخ زین الدین علی ساخته و این معجر هم اکنون در خارج مسجد و جلو ایوان نصب شده است .
5- مصلای تاریخی شهر بیرجند.
این مسجد از بناهای قرن 9 است و بانی ان پهلوان علی نامی بوده است . محراب این مسجد به شکل 4 گوش , ایوانهای بلند ,شبستان و محرابی سنگی دارد . کتیبه ای از زمان شاه عباس اول در سال 1021 در این بنا نصب شده است .
کتیبه اصلی مسجد ,منظوم و شامل دو بیت به خط ثلث است . و بر روی ستون شبستان باقی مانده است . کتیبه منظوم دیگری در روی سنگی بر بالای محراب نصب شده است . مفاد این کتیبه حاکی از ان است که این مسجد به دست عباسقلی خان نامی تعمیر شده است و بدست وی بناهایی به ساختمان اصلی افزوده شده است . سه فرمان تاریخی از شاه عباس اول صفوی در روی سنگ نقر شده و در دیواره این مسجد نصب شده است . متن 3 فرمان شامل لغو و تخفیف مالیات , رفع مزاحمت عمال دولتی از مردم و ساکنین نیشابور است .
جاذبه ها طبیعی خراسان جنوبی
6- رشته و قله باقران
این رشته از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد مییابد ,حدود 100 کیلومتر طول و 13 کیلومتر عرض دارد و بلند ترین قله ان 2595 متر ارتفاع دارد .
7- موزه باستان باشی شهر بیرجند.
این موزه با وسعت 600 متر مربع در طبقه 2 عمارت اکبریه شهذ بیرجند و در انتهای خیابان معلم واقع است . این موزه دارای بخش های گوناگون از جمله , سفال , سکه , فلز , قران و کتابت, اسلحه و ابزار جنگ و همچنین میراث خاندان علم تشکیل شده و نشانگر سیر تاریخی منطقه از هزاره 3 قبل از میلاد تا دوره قاجار است .
در این موزه مهمترین اثار را سفال و سکه تشکیل میدهد. سفالهای موجود و مچموعه ای از سفالهای نخودی هزاره 3 قبل از میلاد , سفالهای خاکستری هزاره اول میلادی و سفالهای لعابدار دوره اسلامی را در بر میگیرد . همچنین سکه ها ی موجود در این موزه شامل دوره پارتی , الیمایی , ساسانی و دوره های مختلف اسلامی تا قاجاریه هستند.
8- موزه شهدا
این موزه در بنای خواجه خضر که در خیابان شهید منظری بیرجند قرار دارد , واقع میباشد.
منبع» هفته نامه نگاه اموزش و پرورش