سفرنامه سبزوار Sabzevar Travel Account
پس از گذراندن شبي درنمازخانه شهرستان تربت حيدريه تصميم گرفتيم باقيمانده شهرنيشابورشهرك فيروزه-چكنه وسرولايت رابازديدكنيم ابتدابه حضورجناب مهندس قدمياري شهردارمحترم منطقه خرونيشابوررفتيم وروزنامه تهران تايمز راكه قسمتي ازان در موردخروتوضيحاتي داده بود به انگليسي راتقديم ايشان كردم. البته ايشان قبلابه وبلاگ من سري زده بود وتقديروتشكركرده بودبه خاطراطلاعاتي كه درمورد نيشابوروخرودروبلاگ گذاشته بودم.تعارف به صبحانه وچايي كرد كه عذرخواستم واتاق ايشان راترك كردم وادرس منطقه سرولايت راازايشان گرفتم. پس ازپركردن باك گاز از قسمت شهرخرو جهت بازديد از بقيه شهرستان حركت كرديم.
به طرف شهرفيروزه نيشابور راه افتاديم درابتداي راه به يك برج قديمي درقلعه ماموري ويخدان قديمي كه انهاهم خراب شده اندبرخورديم.يخدان ان شبيه بقيه يخدانهاي قوچان وخواف وتقريبابه قدمت انهاست.
مبتهي يخدان ان قسمت سقف هن فروريخته است وبرج قديمي ان به صورت دو طبقه ومدور ميباشدودربالاي ان پنجره اي دارد.درده ماموري دو پيرزن اطلاعاتي دادنددرباره برج ويخچال قديمي .درمقايسه بابقيه بخشهاي نيشابورمانند خرووروستاهاي دامنه بينالودروستاهاي بين فيروزه وسرولايت ازسرسبزي كمتري برخوردارندودرخت كمتري ديده مي شودوكشاورزي بيشتردارند.امروزكه سفربين شهرفيروزه تا سبزوار راشروع كرديم مصادف با روز ابوالفضل بيهقي مي باشدكه بايددرشهرسبزوار مقبره اوراهم بازديد كنيم.دربين راه روستاي گرماب نيشابوركه حدود7كيلومتراز تخت جلگه فاصله دارد اين روستاداراي امازاده اي با نام جعفربن علي بن موسي الرضا(ع) وچشمه ي ابي دركناران مي باشدكه استخري درست شده است وبچه ها داخل ان شنا مي كنندكه پيران70تا100سال قدمت ان رانمي دانندراه را مستقيما به سبزوارادامه داديم واززمسيرچكنه وسرولايت دورافتاديم.
ودربين راه استراحت كوتاهي كرديم ودر10كيلومتري شهرستان سبزوارازجاده قديم به مزاردرب وداغون برخورديم كه هويت ان معلوم نبودوسقف ان فروريخته بود وهمچنين طبق گفته اهالي سبزوارهويت ابن قبرمعلوم نيست وچنين امامزاده اي دران قسمت وجودندارد.
سفررادرپيش گرفتيم درشهربزرگ وشلوغ سبزواروارد شديم ادرس امامزاده يحيي راگرفتيم وماشين رادر خيابان پايينتر پارك كرديم وبه درون حسينيه يزديها كه قدمتش حدود100سال مي باشدرفتيم پيرزني داخل ان برايمان صحبت كرد وازباني وخيراين ساختمان گفت اين ساختمان درزير مسجدجامع قديم واقع است وداراي سه در چوبي بزرگ ميباشد .
وتصويرحاج اسماعيل يزدي باني وسازنده اين حسينيه درسالن توسط نقاشي كشيده شده است وبه ديوارنصب شده است.پس از گرفتن چند عكس ازداخل اين ساختمان قديمي به خيابان بيهقي رفتيم وازمسجد جامع قديم بازديدكرديم كه داراي محراب شبستانها-گنبدخانه بودوكاشيكاري ان به عهدصفوي بر ميگردد.به داخل مقبره امام زاده يحيي واقع دران طرف خيابان مسجدجامع نتوانستيم برويم زيراامروز چهارسنبه مخصوص خانمها بود.
عكسهايي ازدو مناره زيباوگنبدان گرفتيم وپس ازگشت وگذار كوتاهي درداخل شهربه دنبال كتابخانه گشتيم تاكتابي درباره موقعيت جغرافيايي وتاريخي شهرسبزوارپيداكنيم كه دركتابخانه اقاي اميني به پيرمردخوش صحبتي برخورديم به نام اقاي محمدتقي محفوظي شاعرونويسنده اهل سبزواركه كتابي به مااهدا كردودرموردتمام اثارتاريخي وجاذبه هاي گردشگري سبزوارازاوپرسيدم كه درنهايت تواضع وفروتني پاسخمان را داد واقاي اميني هم مسئول كتابفروشي به ما كمك كرد.ادرس ميدان كارگرراگرفتيم وبه كاروانسراي حاج فخاركه موزه مردم شناسي سبزوار درانجاقراردارد رفتيم وبازديدي ازداخل موزه كرديم وساختمان ديگري كه مقبره حاج محمدتقي درروبروي موزه مردم شناسي وكاروانسراي حاج فخارقراردارد رفتيم وتقريباخورشيدداشت غروب مي كردكه خودرابه منزل ملاهادي سبزواري واقع در200متري كاروانسراي فخارودرقسمت پايين ميدان كارگررسانديم عكس گرفتيم وداخل مقبره شديم وزندگينامه كوتاهي ازاين شاعروفيلسوف بزرگ اسلامي كه درابتداي قبرملاهادي نصب شده بودراخوانديم وسپس نمازدرداخل مقبره به جاي اورديم وهمچنين اداره ميراث فرهنگي كه در پايين مقبره ملاهادي واقع است بسته بود كه قرارشدفرداصبح ازانجابازديدي داشته باشيم وساعت 30/8تقريباموقع بستن درهاي مقبره ملاهادي بودوجهت استراحت به داخل ماشين رفتيم.
حدود ساعت 12شب به دليل سروصداي ماشينها وعبوربيش ازحدموتورهابيدار شديم و به جايگاه cngرفتيم وبعد درزائر ي سراي زيرجاده وبزرگراه تهران-مشهد خوابيديم .صبح راابتداباشروع ازجاي مقدس شروع كرديم وبه مقبره شعيب رفتيم.صبحانه رابه دليل نداشتن وووقت زياد درداخل ماشين صرف كرديم.بعد اززيارت شعيب بازهم به منطقه مركزشهروامام زاده يحيي رفتيم تابقيه جاهايي را كه عصرروزقبل بازديدنكرده بوديم ببينيم.
ابتدا ماشين رادركنارخيابان يكطرفه ميدان كارگرپارك كرديم وبه داخل مقبره اسراررفتيم تاازاداره ميراث فرهنگي اطلاعاتي بگيريم.بروشوري ازشهرسبزوارگرفتيم كه ناقص بود.وبراي كسب اطلاعات بيشتربه داخل ساختمان رفتيم كه گفتند اداري است وواردنشدم درزيرمقبره اسرارحجره كوچكي است كه خانمي داخل ان بود.پشت كامپيوترنشسته بودجواني هم كنارش ايستاده بود كه خودراقاسم هروي معرفي كرد وتمام توضيحات رابراي جاذبه هاي گردشگري شهرسبزواربه من داد فردي به نام محمدبن عبدالله زاده ثاني معاون اداره ميراث شهرششتمدرابه من داد وگفت كه بجاي اوبروم واونويسنده زبردستي است وصاحب كتاب سيماي شهرسبزوار است. خوشحال شدم ادرس(weblag)رابه اودادم وخداحافظي كردم.به داخل كتابخانه عمومي دركنارميراث فرهنگي رفتم وازكتاب سيماي سبزوار(سرزمين سربداران)اطلاعات تاريخي وجغرافيايي شهردارنوشتم وكتاب راتحويل دادم وبرگشتم.دوباره به منطقه مقبره امامزاده يحيي چهارراه بيهق برگشتم ازچندكاروانسرا-مسجدپامنارمقبره سهراب ديدن كنم.تمام مسيرراپياده روي كردم وعكس گرفتم وازمردم خوب سبزواركمك گرفتم.حدود2ساعت طول كشيدازمدرسه فخريه هم عكس گرفتم اما اجازه ورود به من داده نشدازداخل ان عكس تهيه نكردم.داخل سه كاروانسراي قديمي دودراقاواوليارفتم وبازديد كردم.قدمت انها تقزيبايكي است.وبيشترازدوره قاجاريه فراترنمي رود.واين سه كاروانسرا بين امامزاده يحيي ومسجدپامنارتقريبا به فاصله1000متري نمي رسد.مسجدقديم راهم شب قبل بازديدكرده بودم به ساختمان شهرداري رفتم وقبرمنسوب به سهراب افسانه شاهنامه فردوسي بازديدكردم.
ساعت 1تمام برگشتم وبه ميدان كارگررفتيم تانمازرادرمقبره فيلسوف بزرگ ملاصدرابخوانيم.بعدبه مصلي قديم واقع درميدان امام حسين سه راه مصلي رفتيم وعكس تهيه كردم.دورساختمان كلانرده بود.ولي مشكلي جهت عكس نداشتم چون نرده هابه ساختمان قديمي نزديك بود.بازديداثارداخل شهرتمام شدوجهت بازديد ازاثاروزيارتگاههاي بين جاده تهران وسبزوارحركت كرديم.خسته وكوفته دركنارشهردرزائرسراي بين شهري به استراحت ونوشتن پرداختم.ساعت حدود30/3به بازديدازسه يخچال سه قلوي شهردرزيرجاده وكنارشاهزاده تهران مشهدرفتم.
بزرگترين يخچالهاي قديمي وتاريخي دراين استان پهناوررضوي دراينجا هستند.شايد بدليل جمعيت زياد گذشته اينقدربزرگ وتعدادانهازياداست.راه رادربزرگراه تهران ادامه داديم به پيرمراددرنزديكي سبزواررفتيم وسپس به امامزادگان خسروجرد وازپله هاي بين هم به دليل خستگي مفرط بالانرفتيم.به قول مسئول برج حدود86پله مي خورد ودرقديم درحكم برج ومناره ي مسجدبوده است. وبرطبق گفته فرد ديگري ازاطراف اين برج دزديهاي زيادي شده است.دربين راه چشمم به تابلوي اتشكده ريوندي خوردكه پايين رفتم ومطالب انگليسي-فارسي ان رانوشتم وسپس به روستاي قشتين رفتيم وازارامگاه ومقبره امامزاده ابوالقاسم دركناركوه ديدن كرديم.هواتاريك شدكه برگشتيم وبه طرف شهرداورزن رسيديم.شب رادرركنارمحوطه يك رستوران خوابيديم تاصبح جهت بازديد ازبقيه اثارشهرسبزوارواطراف ان كارراشروع كنيم .شب نسبتاخوبي بودبادمي وزيد.وهوامعتدل بودصبح رابازازمكان مقدس شروع كرديم وبه امامزاده علي اكبردرعلي ابادرفتيم.تقريبا5كيلومتربعد ازشهرداورزن وحدود12كيلومترازجاده به داخل كوه درداخل كالي قرارداشت.زيبا بود.داخت ان اينه كاري شده بود.گنبدسبزان توسط درختان اطراف احاطه شده بود.مردم ازگوشه وكنارمي امدندوگوسفندهم براي قرباني اورده بودند.درروستاي فرومدمسجدقديمي-ارامگاه ابن يمين وامام زاده احمدرابازديد كرديم ورفت وامدما36كيلومترطول كشيد.
جاده اسفالت خوبي داشت مسجدراهم داشتند تعميرمي كردند.مسجدقديمي زيبايي بود.دوگنبدخانه درزروبروي هم وچندين طاق ضربي دردو طرف حياط مسجدبودند.ارامگاه ابن يمين شاعروعارف هم بااجرقرمزبه زيبايي تزئين شده بود.مسيررادرطرف راست بزرگراه تهران مشهدتمام كرديم وبه طرف چپ جاده تهران مشهدرفتيم.عشق وافرم به دكترعلي شريعتي مرابه زادگاه او-مزينان-كشاندوازكاروانسراويخچال قديمي وحوض انباراين روستابازديدكرديم دركناركاروانسرامجسمه دكترعلي شريعتي برروي سكويي به زيبايي نصب شده است.
دربين مزينان وروستاي بهمن اباددوامامزاده به نامهاي اقااسماعيل درداخل ساختمان گنبدي نووديگري اقاامامزاده ذحسين درساختمان گنبدي قديمي خودنمايي مي كردند.كاروانسراي روستاي مهرهم در وسط بزرگراه خود را به زيبايي مينماياند .
در ابتداي روستاي استير هم ساختمان قديمي توجهمان را جلب كرد كه خادم را پيدا كرديم و لحظاتي با پيرمرد صحبت كرديم .
در روستاي ريوند دو امامزاده را زيارت كرديم و با خادم امامزاده كه فكر كرده بود من براي اضافه كردن حقوقش به انجا رفته بودم صحبت كردم .
عزم ديار ششتمد كرديم تا فردا را در اين شهر به بازديد بپردازيم . شب را در كنار پارك خوابيديم . صبح ابتدا به عزيزاباد رفتيم امامزاده را بازديد كرديم و به ششتمد رفتيم .
مزار ابن فندق را كه بازديد كرديم عزم ديار بردسكن ،كاشمر و خليل اباد نموديم .